Johannes Grützke
Der Pinsel hat gesprochen
Deze tentoonstelling is voorbij.
Locatie: Museum MORE, Gorssel
Grandioos, theatraal en barok, het oeuvre van de Berlijnse kunstenaar Johannes Grützke (1937-2017) kan alleen in grootse bewoordingen gevangen worden. Technisch virtuoos schildert hij extravagante zedenschetsen en (zelf)portretten. Grützke toont de mens in al zijn glorieuze gekte. Met gevoel voor ironie en ook met compassie.
Eeuwig realisme
Dwars tegen de dominante mode van de naoorlogse westerse kunstwereld in, begon de Duitser Johannes Grützke in de jaren ’60 als figuratief schilder. Net als – en misschien nog meer dan – in Nederland werd de ‘vooruitstrevende’ kunstenaar in Duitsland geacht stelling te nemen, de barricaden op te gaan. En liefst politieke statements te maken. Grützke weigerde zich echter aan te passen aan de heersende mores van de artistieke avant-garde. Voor hem geen abstractie of conceptuele kunst, hij koos voor het eeuwige van het realisme. “Kunst ist nicht modern, Kunst ist immer”, volgens Grützke. Als buitenstaander blijft hij liever beschouwer, zij het van een anarchistisch soort. Grützkes penseel lijkt genadeloos maar is zelden wreed.
Lichaamstheater
Grützkes dramatische en burleske lichaamstheater in grootformaat verraadt mededogen met de mensheid. Zijn schilderijen zijn bevolkt door naakte vrouwen en onbeholpen mannen in onmogelijk barokke poses. Vaak zijn het groepsportretten, een soort hedendaagse historiestukken, waarin de kunstenaar zelf ook het beeld in wandelt. Alle personages spelen een rol in Grützkes zedenschetsen. Hij levert ironisch commentaar op collectieve neurosen, vrouwenpower, groepsdruk en de man als eenzaam maar kostelijk onwetend wezen.
Eerste buitenlandse solotentoonstelling
Technisch virtuoos, is Grützke verwant aan de 17de eeuwse Haarlemse manieristen en kijkt hij naar Titiaan en Caravaggio. Andere invloeden zijn natuurlijk Otto Dix en Egon Schiele. Grützkes ontwikkeling van sterk figuratief naar expressief, leverde hem bovendien de reputatie van “Duitse Lucian Freud’ op. Beroemd werd Grützke in zijn vaderland met zijn in 1991 voltooide 32 meter lange panorama Der Zug der Volksvertreter (een bonte stoet aan allegorische figuren) in de Frankurter Paulskirche, een nationale gedenkplaats. Zijn grote status heeft deze Einzelgänger pas laat verworven, zijn werk is lange tijd vooral verzameld door particulieren. “Der Pinsel hat gesprochen” is de eerste grote museale solotentoonstelling van de fenomenale Johannes Grützke buiten Duitsland.